De gemeente, zetel van de lokale democratie, dichtbij de burger

In deze sectie :

De gemeente, zetel van de lokale democratie, dichtbij de burger
De politiezones
De Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest telt 19 gemeenten

Bevoegdheden

De gemeenten hebben een dubbele functie.

Enerzijds zijn ze ondergeschikte plaatselijke besturen: ze worden belast met de uitvoering van bepaalde beslissingen die door andere machtsniveaus worden genomen.
Anderzijds zijn ze zelfstandige politieke overheden, met een eigen beslissingsmacht: het staat hen vrij initiatieven te nemen voor zover de betrokken materie niet uit hun bevoegdhedenpakket wordt geweerd door de Grondwet, wetten of ordonnanties.

De gemeenten vervullen dus een aantal verplichte opdrachten, die voor elke Belgische gemeente dezelfde zijn, en facultatieve opdrachten, die specifiek zijn voor elke gemeente. De gemeenten staan onder het administratieve toezicht van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Onder de verplichte opdrachten van de gemeenten vindt men: de organisatie van het gemeentelijk basisonderwijs, het bijhouden van de registers van de burgerlijke stand, het dekken van de tekorten van erkende plaatsen waar erediensten worden gehouden, het opstellen van de kieslijsten, de ordehandhaving, het onderhoud van de wegen in de gemeente, …

Alle andere activiteiten van de gemeenten zijn facultatieve opdrachten, vooral met betrekking tot ander onderwijs dan het basisonderwijs, huisvesting, toerisme, bevordering van de economische bedrijvigheid, culturele activiteiten.

Politieke organen

Elke gemeente heeft een assemblee van verkozenen, de Gemeenteraad, en een executieve, het College van Burgemeester en Schepenen.

De Gemeenteraad bestaat uit rechtstreeks verkozenen (de gemeenteraadsleden), wier aantal afhankelijk is van het aantal inwoners van de gemeente (7 in gemeenten met 1000 inwoners en 55 in gemeenten met 300.000 inwoners en meer). De gemeenteraadsverkiezingen vinden om de zes jaar plaats op de tweede zondag van oktober.

De Burgemeester wordt benoemd door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering. De Burgemeester zit het College en de Gemeenteraad voor, en is stemgerechtigd (indien hij wordt gekozen uit de gemeenteraadsleden, wat meestal het geval is). Naast bevoegdheden die verwant zijn aan die van een Schepen, heeft de Burgemeester ook specifieke bevoegdheden, vooral inzake veiligheid en ordehandhaving. De gemeenten vallen onder de Nieuwe Gemeentewet. Sinds 1 januari 2002 is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bevoegd voor het regelen van de werking en de organisatie van de gemeenten.

Administratie

De gemeenten vervullen hun opdracht met behulp van de gemeentelijke administratie. De Gemeentesecretaris staat aan het hoofd van alle personeelsleden die bij deze administratie werken.

Kerncijfers over uw gemeente

Leer uw gemeente beter kennen via enkele kerncijfers. U vindt hier informatie met betrekking tot de verkiezingen maar ook andere interessante gegevens.

De informatie over elke gemeente is in vijf rubrieken ingedeeld: algemeen, bevolking, grondgebied, mobiliteit en economie.

Op deze site van de FOD Economie vindt men ook statistieken over het aantal potentiële kiezers in elke gemeente, over het aantal mannen en vrouwen dat er woont, maar ook gegevens over de vergrijzing van de bevolking, de woningprijzen, het aantal verkeersslachtoffers of nog het gemiddelde inkomen per inwoner.